تعریف و انواع روایی آزمون

روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می‌کند.لین وگرانلاند (200) روایی را یه صورت "یک ارزشیابی از کفایت و مناسبت تفسیرها و استفاده های نتایج سنجش" (ص73) تعریف کرده‌اند. کاپلان و ساکوزو (2001) گفته‌اند "روایی می‌توان به صورت به صورت توافق بین نمرۀ آزمون و کیفیتی که قرار است اندازه بگیرد تعریف کرد" (ص132). بنابر آنچه گفته شد، آزمونی دارای روایی است که برای اندازه گیری آنچه مورد نظر است کافی و مناسب باشد. برای مثال، یک آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی پنجم دبستان در صورتی یک آزمون رواست که محتوا و هدفهای آن درس را به خوبی آندازه گیری کند و بجز یادگیری دانش‌آموزان از آن درس چیز دیگری را شامل نباشد به عنوان مثالی دیگر از روایی، یک آزمون هوشی روا آزمونی است که تنها هوش افراد را اندازه گیری کند نه چیز دیگری را. بنابراین، یک آزمون ممکن است از جهتی روا باشد اما از جهاتی دیگر روا نباشد. پس، روایی یک امر نسبی است، نه یک ویژگی که هست یا نیست. آزمونهای مورد استفاده در آموزش و پرورش و روانشناسی دارای سه هدف عمده هستند که به سه پرسش زیر پاسخ می‌دهند.

1. آیا سوالهای آزمون از محتوای درس یا موضوع مورد نظر بک نمونۀ خوب ارائه می‌دهند؟

2. آیا نمرات آزمون عملکرد فعلی یا آتی دانش آموزان را پیش بینی می کنند.

3. آیا نمرات آزمون به مفاهیم نظری یا سازه هایی که آزمون برای سنجش آنها درست شده است مربوط اند؟

سه مورد بالا به ترتیب سه نوع روایی محتوایی، ملاکی، و سازه را نشان می دهند.



منبع: اندازه گیری سنجش و ارزشیابی آموزشی نوشته دکتر علی اکبر سیف