منحنی ویژگی سوال

منحنی ویژگی سوال یک بازنمایی نموداری از رابطۀ بین احتمال پاسخ درست دادن به یک سوال و موقعیت آزمون شونده در صفت مورد اندازه گیری توسط آزمون است. همچنین می توان گفت که منحنی ویژگی سوال احتمال پاسخ درست دادن را نسبت به صفت مکنون تعیین می کند. برای تهیه منحنی ویژگی یک سوال، نسبت یا درصد آزمون شوندگانی که آن سوال را درست جواب داده اند در رابطه با نوعی ملاک یا معیار، مثلا نمرۀ کل آزمون آنها، رسم می شود. به سخن دیگر، بر روی منحنی افقی نمرۀ کل آزمون و بر روی محور عمودی نسبت آزمون شوندگانی که به سوال پاسخ درست داده اند مشخص می شود.
دقت کنید که در منحنی ویژگی سوال 1 (شکل زیر) نسبتهای درست برای این سوال همراه با افزایش نمرۀ کل آزمون افزایش می یابد.این مطلب نشان می دهد که:
هر چه نمرۀ کل آزمون یک فرد بزرگتر باشد با احتمال بیشتری به این سوال پاسخ درست خواهد داد.
از روی منحنی ویژگی سوال می توان ضریبها دشواری و تمیز را تعیین نمود. ضریب دشواری عبارت است از نمره معیاری که در ان 50 درصد آزمون شوندگان سوال درست را پاسخ داده اند.
ضریب تمیز برابر است با شیب منحنی ویژگی سوال.
اگر همه آزمون شوندگان به یک سوال جواب درست بدهند منحنی آن یک خط افقی واقع در بالای محور عمودی خواهد بود و اگر همه آزمون شوندگان به یک سوال جواب غلط بدهند منحنی ویژگی سوال آن نیز یک خط افقی خواهد بود.
در شکل زیر منحنی ویژگی های پنج سوال با هم مقایسه شده اند.
سوال الف) یک سوال ضعیف است زیرا بین آزمون شوندگان قوی و ضعیف تمیز قائل نمی شود.
سوال ب) یک سوال معیوب است زیرا این سوال با کل آزمون رابطه معکوس دارد به عبارت دیگر ضریب تمیز منفی دارد
سوال های پ) و ت) سوال های نسبتا خوبی هستند.
منحنی ویژگی سوال ث از منحنی ویژگی سوال پ و ت شیب کمتری دارد و نتیجه می گیریم که نمی تواند به خوبی سوالات پ وت تیمز بین گروه های قوی و ضعیف را انجام دهد



منبع: اندازه گیری سنجش و ارزشیابی آموزشی نوشته دکتر علی اکبر سیف