پس از بازخواني سند و انجام پژوهش هاي لازم تاريخي، پيام سند و يا اسناد به خوبي آشكار مي شود. بررسي درباره سندخواني داراي 4 مرحله اساسي است:
1. خواندن سند؛ (گاه مدت ها وقت صرف مي شود تا سندخوان حقيقت كلمه يا كلمات را بفهمد.)
2. بازنويسي سند؛ (سند بازنويسي مي شود تا براي حروف چين آسان تر قابل خواندن باشد و بايد دقيقاً امانت رعايت شود و علامت كروشه براي افزودن كلمات يا اينكه كلمات ناخوانا است به كار مي رود.)
3. معرفي سند؛ (بايد به 4 نكته توجه كرد: الف) تعيين مرجع سند ، ب) مشخصات ظاهري سند ، ج) تاريخ نگارش سند ، د) موضوع)
4. توضيحات و حواشي؛ (نقش پژوهشگر و توانايي او دقيقاً در اين قسمت ظاهر مي شود كه قسمت هايي از سند را كه داراي ابهام است به صورت توضيحات اضافي در مقدمه يا حاشيه يا زيرنويس بياورد.)
منبع: www.yeganehsoft.ir - شرکت نرم افزاری یگانه