سامانه تبادل اطلاعات سلامت (HIX) مخفف Health Information Exchange که به مفهوم " سامانه یکپارچه تبادل اطلاعات سلامت " می باشد یک میان افزار پیام گرا است و وظیفهی آن انتقال امن اطلاعات در قالب پیامهای الکترونیکی بین سامانههای نرمافزاری در حوزهی بهداشت است. در این سند، سعی بر مدلسازی نسخهی الکترونیکی به عنوان یک سند الکترونیکی است که میبایست توسط داروخانه تولید شده و از طریق سامانه HIX به سایر ذینفعان حوزه (منجمله شرکتهای بیمه) ارسال گردد.
نسخهی الکترونیکی به عنوان یک سند الکترونیکی توسط پزشک معالج تولید میشود که در این سند به منظور تجویز دارو برای بیمار مورد استفاده قرار گرفته است. بیمار با مراجعه به داروخانه داروی خود را دریافت نموده و مورد مصرف قرار میدهد. از این رو نسخه دارای سه رویداد اصلی است:
نوشته شدن نسخه (ایجاد) : این رویداد توسط پزشک معالج صورت میپذیرد.
پیچیدن نسخه توسط داروخانه و تحویل داروی تجویزشده به بیمار (تغییر وضعیت): این رویداد توسط داروخانه صورت میگیرد.
ارسال اطلاعات مربوط به نسخهی پیچیده شده به شرکتهای بیمه: این رویداد نیز توسط داروخانه صورت میگیرد.
همانطور که ملاحظه میشود نسخه در طول دوران حیات خود به لحاظ هدفی که بدان منظور تولید گردیده دارای سیکلی کوتاه و ذینفعان متعددی میباشد. بهعنوان مثال نسخهایی که داروی آن تحویل بیمار میشود، به لحاظ بار مالی ممکن است دارای بیمه باشد و از این رو اطلاعات اضافه شده به نسخه موردنیاز بیمه است و با وجود تحویل دارو و اتمام چرخهی حیات نسخه از دید درمان، این سند در جای دیگری (بیمه) به حیات خود به عنوان یک سند رسمی ادامه میدهد. در نتیجه ذینفعان مختلف نسخه، هر یک بهنوعی اطلاعات خاص خود را از آن مطالبه مینمایند و پردازش خاصی بر روی این سند انجام میدهند.
بر اساس مطالب مطروحهی بالا، تعیین اقلام دادهای قابل تبادل و کدینگ مربوط به آنها در نسخه الکترونیکی بهقسمیکه مورد پذیرش کلیهی ذینفعان قرار گیرد. دارای چالشهای بسیاری است که در ذیل به دو نمونه از مهمترین و برجستهترین موارد اشاره شده است:
تنوع و تعدد ذینفعان اطلاعاتی
دارا بودن استانداردها و کدینگهای اطلاعاتی مختلف
بدین ترتیب بدیهی است که ذینفعان مختلف بهمنظور تبادل اسناد بایکدیگر و بهمنظور حل مسئله، بایستی راهکارهای ذیل را بهصورت مستقل و یا بهصورت ترکیبی پیشرو گیرند:
اقلام دادهای بهصورت فراسازمانی استانداردسازی گردند.
کلیهی نیازمندیهای اطلاعاتی ذینفعان در قالب اطلاعاتیِ نهایی آورده شود.
تطبیقدهندهای در سامانهی نرم افزاری هر سازمان ذینفع وجود داشته باشد تا اطلاعات دریافتی و ارسالی را به یکدیگر تبدیل نماید.
منبع: سازمان غذا و دارو ایران